Jakob Vicari is medeoprichter en directeur van tactile.news, een innovatielab voor nieuwe formats in Lüneburg. Hij is een pionier op het gebied van sensorjournalistiek. Momenteel werkt tactile.news aan een industrieproject waarin sensoren de zuivelindustrie transparanter maken.
Consumenten willen goed geïnformeerd eten. Ik weet dat de koffiebonen van de coöperatie Worka in Ethiopië komen en kan mijn barista vragen wat de koffieboeren daar voor de groene koffie hebben gekregen. En natuurlijk weet ze ook welke boeren uit de Elbevallei verantwoordelijk zijn voor de melk in de Flat White. Ik kan de traceercode van mijn biologische erwten invoeren op mijn smartphone en mijn kinderen de velden in de Elbevallei laten zien waar ze zijn geoogst. Dat vind ik geweldig. Ik kan Inma uit Cartaya in Spanje schrijven, die me haar bosbessen via crowdfarming heeft gestuurd, en haar vertellen hoe goed ze smaken. Maar ik kan ook op Instagram toekijken hoe Björn Friedrichsen mijn venkel plant in de variëteitentuin van Eichdorf, die ik binnenkort van hem koop op de wekelijkse markt van Lüneburg (https://www.instagram.com/eichdorfervielfaltsgarten). Dat waardeer ik. Ik investeer graag tijd in deze verhalen. En ik beschouw mezelf als een typische consument. Maar eten is ook ingewikkeld geworden. Tegelijkertijd voel ik me, net als veel mensen, soms overweldigd als ik in de supermarkt voor het schap met 30 soorten melk sta. Hoe moet ik beslissen als ik gewoon goede melk van blije koeien wil kopen? Om mij dit te laten zien is niet alleen uitgebreid onderzoek door journalisten nodig, maar ook nieuwe formats. Het is een niet te onderschatten uitdaging voor producenten. Ze moeten niet alleen open en transparant werken, data en beelden delen, maar ook de schroeven aandraaien die consumenten willen. Ik geloof in een economie die niet vernietigt, maar verantwoord werkt, die bewust naar het klimaat kijkt en zorgt voor welvaart in de hele keten. Zoals steeds meer boeren werken.
Ik ben wetenschapsjournalist, maar ik word emotioneel van eten. Ik eet niet zomaar pasta, ik eet niet zomaar chocolade, ik drink niet zomaar melk. Mijn journalistenhart houdt van emotionele verslaggeving: of dat nu een tv-kok is, een voedselinvloedrijke persoon of een koe die het vanuit haar gezichtspunt vertelt, zoals we deden in ons project Super Cows. Ik hou van de diversiteit van de journalistiek: daarnaast is er ook een ongekende diepte aan informatie. Er is diepgaande, geïnformeerde wetenschapsjournalistiek over de toekomst van voedsel, zoals bij de riffreporters (www.riffreporter.de), en constructieve onderzoeksjournalistiek, zoals Flip doet (https://letsflip.de/). Voor de meeste mensen is voedsel meer dan instant vloeibaar voedsel uit een plastic fles. Het beweegt ons! Hoeveel industrieën kunnen dat over zichzelf zeggen? En ik vind het spannend hoe technologie kan bijdragen aan betere informatie.
Er zijn vooral meer foto's. Ik ben opgegroeid met Die Sendung mit der Maus en de Süddeutsche Zeitung aan de keukentafel. Dat heeft mijn beeld gevormd. Mijn kinderen kijken naar influencers op Instagram en documentaires op YouTube; ze hebben de uitgestrektheid van het web binnen handbereik. Ze wisselen informatie uit met vrienden in Messenger. Ze zijn soms beter geïnformeerd, maar ze hebben een heel ander beeld van voeding in hun hoofd dan ik. Als journalist ben ik altijd op zoek naar nieuwe perspectieven op de wereld. Veel collega's denken er net zo over. Ze zijn dankbaar voor de openheid en transparantie van producenten, waardoor ze een compleet beeld kunnen schetsen. Er zijn veel positieve veranderingen te ontdekken. Het is ook de taak van de journalistiek om kritisch te kijken. Dit zijn beelden die moeten worden verdragen. De precaire omstandigheden van arbeiders in de vleesindustrie, de oogstarbeiders in Spanje - ze zijn ook veranderd omdat collega's verslag hebben uitgebracht.
Ik ben ervan overtuigd dat consumenten dankbaar zijn voor transparante informatie. Ze waarderen inspanning en moed, bijvoorbeeld om te kunnen beoordelen hoeveel werk er in de kaas zit die voor hen ligt. Zo ervaar ik de reacties op onze projecten. Consumenten willen de kaas voor zich kunnen lokaliseren, de ingrediënten van vruchtenyoghurt kennen en weten hoe hun groenten worden geproduceerd. Digitalisering helpt daarbij. Net zoals we aan videoconferencing doen, kan ik in de genetwerkte wereld mijn eten ook op digitale manieren ontmoeten. Dan maakt het bijna niet uit of ik langs de regionale producent van mijn kaas in Sammatz fiets of de kaasmaker in de video kan ontmoeten via een trackingcode. Consumenten verwachten geen perfecte reclamewereld, ze verwachten eerlijke en authentieke gesprekken. Vanuit mijn oogpunt zou elke boer, maar ook elke appelboom en elke melkkoe mij een Whatsapp of Signal account moeten geven zodat ik mijn vragen kan stellen. Er zijn zoveel verhalen die het vertellen waard zijn.